Unfollow

Lichaamsvorm, of een gebrek daaraan, is één van de belangrijkste onderwerpen waaraan een gemiddeld tijdschrift zijn voortbestaan te danken heeft. Sporten, diëten, afvalraces, recepten, bewegingscoaches, welgemeende voedingsadviezen, lekker-in-je-vel-challenges na de feestdagen, snel een paar kilo’s afsmelten voor de zomer… er is altijd wel een reden om het ideale figuur van het moment te definiëren, vergezeld van tips om die perfectie in recordtijd te evenaren. Vervolgens word je op sociale media achtervolgd door #fitgirl, #healthy, #motivation, #confidence en aanverwanten en is photoshop genadig als je de buitenwereld slechts wilt doen gelóven dat je je hebt geconformeerd aan de oplegde volmaaktheid.

Mocht je als lezer nu denken: “Wat fijn, ik kan wel hulp gebruiken bij het bereiken van het gedroomde lichaam”, wees je er dan van bewust dat je nooit klaar bent. Want tegen de tijd dat je de – op dat moment – ideale verhoudingen geëvenaard hebt, dient zich ‘het nieuwe zwart’ alweer aan. Het perfecte lichaam door de eeuwen heen is namelijk nogal aan verandering onderhevig geweest.

Zo was je gedurende de Italiaanse renaissance (1400-1700) vooral interessant met een goed doorvoed voorkomen als teken van welvaart en status. Dun was voor de armen.

In 1890 werd door kunstenaar Charles Gibson het icoon ‘The Gibson Girl’ gecreëerd; een geïdealiseerd beeld van perfectie en vrouwelijkheid. Hoewel veel mogelijkheden werden gecreëerd voor vrouwen – door ze neer te zetten als sterke individuen, terwijl ze er perfect gekapt en gekleed waren – was er ook veel kritiek op het onrealistische ideaalbeeld van vrouwen.

In tegenstelling tot begin 1900, kwam je rond 1920 bij voorkeur voor de dag als jeugdig en androgyn met kleine borsten en een recht figuur. Om hun rondingen te verbergen bonden vrouwen zelfs hun borsten af met stroken stof.

Rond 1950 werden zandlopers ineens stijliconen met de beroemde ’90-55-90′ als ideale maten en Marilyn Monroe als ultiem lustobject. Er wordt zelfs geadverteerd met pillen voor vrouwen om aan te komen.

In het begin van de ’90s gaat het roer weer drastisch om. Dun. Dunner. Dunst. De dubieuze naam van dit perfecte lichaamstype: ‘heroin chic’.

Maar dan breekt het Baywatch-tijdperk aan – u weet wel, met Pamela – en zijn grote borsten, platte buiken en de zogenaamde thighs gaps een must have. Borstvergrotingen waren de meest uitgevoerde cosmetische operatie in die periode. Rond 2010 zit je genetisch goed als je wat meer Afrikaans of Zuid-Amerikaans bloed hebt – of geld voor de plastisch chirurg – want volle billen, brede heupen, een zeer smalle taille en volle lippen zijn het nieuwe normaal, met aan de leiding de Kardashians. Hierbij worden ingrijpende cosmetische operaties niet geschuwd. Over het aantal slachtoffers van malafide praktijken hieromtrent zijn talloze reportages te vinden. Niet gehinderd door enige medische kennis blijkt siliconenkit van de bouwmarkt voor vele kwakzalvers een dankbare grondstof voor hoge cijfers van blijvend letsel en zelfs sterfte. Hierbij kun je aantekenen dat een cosmetische ingreep voor een appel en een ei in een dubieus achterkamertje vragen zou moeten oproepen, maar het zegt wel iets over de populariteit van de ingreep in alle lagen van de wereldbevolking.

Na een overspoeling van social media door foto’s van afgetrainde #fitgirls – genomen uit een optisch aantrekkelijk hoek, waarna afgewerkt met wat hulpvaardige filtertjes en een rondje Photoshop, kwam er een tegenbeweging op gang: body positivity. In beginsel bedoeld om – naast tevreden te zijn met je eigen lichaam – respect te hebben voor alle lichaamsvormen en te stoppen met het veroordelen van mensen die in jouw ogen niet perfect zijn. Ook zijn er sinds een aantal jaren diverse vollere vrouwen opgestaan die zichzelf zonder enige schroom (half)naakt de digitale wereld in storten als tegenhanger van de #fitgirl.

Opvallend hierbij is dat er nu een beweging van volgelingen is ontstaan die deze volle vrouwen omarmt, máár… als deze vrouwen zich een keer wagen aan een detoxkuurtje, direct hun motief in twijfel trekken. Want ze moeten een eventueel gewichtsverlies natuurlijk niet ambiëren, je bent immers goed zoals je bent. Het lijkt erop alsof deze discipelen de keuze van een individu om af te vallen alsnog als een oordeel op zichzelf betrekken. Zangeres Adèle is hiervan een recent voorbeeld. Haar drastische gewichtsverlies was voer voor wereldwijde ophef, waarbij fans zonder schroom meldden dat ze voorheen veel mooier was. Kennelijk was haar sterrenstatus niet alleen ontleend aan haar fantastische stem, maar ook aan de overtuiging niet te hoeven voldoen aan het schoonheidsideaal om succes te hebben.

Hoewel wereldwijd vrouwen al decennialang – niet zachtzinnig – worden gestuurd in het nastreven van schoonheidsidealen, zijn media en ‘fans’ incidenteel ook best Vin‘nig* als het over mannen gaat.

De ideale lichaamsvormen voor mannen zijn door de eeuwen heen ook aan verandering onderhevig geweest. Stoer en gespierd zoals Griekse goden, maar een paar decennia later toch weer niet té gespierd, want dat is voor hardwerkende boeren (lees: niet voor mensen met enige status). De goed doorvoedde heer kon zich gezellig volvreten in hetzelfde tijdperk als waarin vrouwen eveneens aan de maat waren, want: status. Zagen we aan het begin van de twintigste eeuw nog wat slankere mannen zonder uitgesproken lichaamsbouw, gaat ook daar het roer om als “I’ll be back” Arnie en “Don’t push it” Sly* in Hollywood komen wonen: body building it is. Anabole steroïden zijn het nieuwe Dextro. Sindsdien is het allemaal wat gemiddelder geworden. Minder uitgesproken. Ik ben natuurlijk geen man, maar ik heb het gevoel dat voor mannen in het algemeen de druk om voortdurend te voldoen aan een schoonheidsideaal minder hoog is. Correct me if I’m wrong.

Hoewel ik de beweging toejuich, ben ik bang dat we nog heel ver verwijderd zijn van daadwerkelijke acceptatie van en respect voor de medemens en zijn appearance. Zolang we ons door invloedrijke ontwerpers en media laten voorschrijven welke kleur we dit seizoen moeten dragen – probeer maar eens een winkel te vinden die dan nog wat anders verkoopt – en massaal een nieuw dieet omarmen als de juiste influencers ermee dwepen zijn we kennelijk slechts volgelingen van the next best thing. Durf af te haken.

* Vin’nig. Vin. Vin Diesel. Heeft u ‘m? Geen hoogstandje, maar toch grappig, nietwaar?

* Arnold Schwarzenegger en Sylvester Stallone