Internep

Vroeger hoorde men elkaars zorgvuldig overwogen, goed onderbouwde en helder uiteengezette visie slechts terloops in sociale kring of – als het gelegde ei een groter publiek behoefde – als ingezonden brief in één van de dagbladen des lands.

Met de komst van internet voor de gewoone mensch in de jaren negentig kon men al z’n grieven wereldwijd delen via allerhande fora of bijvoorbeeld een persoonlijke weblog¹. Een sociaal concept dat al gauw in diverse verdienmodelletjes werd gegoten.

Voor duizendpoten, spinnen, uitdagingzoekers en gepassioneerden² werd in 2002 Linkedin geïntroduceerd, gericht op netwerken onder zakelijke gebruikers die elkaar bij carrièreswitches en verjaardagen met één druk op de knop automatisch kunnen feliciteren.

Échte vrienden werden gemaakt sedert 2004, op Hyves natuurlijk, alwaar men iedereen en zijn moeder ‘accepteerde’ en hun voortdurend op de hoogte hield van (relatie)status en activiteiten, al dan niet vergezeld van foto’s. Met een ‘krabbel’ konden vrienden een berichtje op elkaars pagina achterlaten, of een kattenbelletje – een tik – om te laten zien dat de een aan de ander dacht.

Hoewel wereldwijd enkele maanden eerder geïntroduceerd, sloeg Facebook – hetzelfde concept als Hyves – in Nederland pas een paar jaar later aan. Pas in 2011 was het aantal Facebookgebruikers in Nederland groter dan op Hyves.

Onder andere de bloggers van eind jaren ’90 vonden hun weg naar Twitter vanaf 2006, alwaar men in maximaal 140³ tekens samenspant dan wel ruzie maakt, bij voorkeur tegelijk. Zeer populair ook in politieke kringen. 

Sinds 2010 hoeft u er geen woorden meer aan vuil te maken, een foto’s zegt er immers meer dan duizend: Instagram. Volgen en gevolgd worden, een netwerk van vrienden, kennissen en beroemdheden. Hoewel een knap stukje tekst schrijven geen sinecure is, mag men het maken van een goede post ook niet onderschatten. Voordat uw discipelen over kunnen gaan tot het liken van uw shot, heeft u er al een dagtaak opzitten: tientallen selfies schieten vanuit een optisch aantrekkelijke hoek, zorgvuldig selecteren, filtertje hier, photoshopje daar. Waarna u óók nog minstens dertig passende hashtags moet verzinnen!

Snapchat (2011) is hiervoor de tijdbesparende oplossing. Aangezien volgers de foto slechts enkele seconden te zien krijgen, hoeft u zich niet écht te bekommeren om de kwaliteit. Snapchat is vooral bekend van de reuzekoddige filtertjes waarmee men zichzelf een wild kapsel of hondenoren kan aanmeten, of – hou op met me – het rimpelloze-smoeltje-met-grote-glimmende-ogen-effect waarmee frisse fruitigheid wordt geveinsdª.

Kunt u niet stilzitten? Dan is sinds 2017 Tiktok the place to be: ook weer zo’n vriendenapp waarmee men korte muziekvideo’s maakt, deelt en liket. Mocht u zich hebben afgevraagd of de jeugd van tegenwoordig bovengemiddeld spastisch is, kan ik u geruststellen: het zijn de gevolgen van deze dansjes. Men gaat er vooralsnog vanuit dat deze bijwerkingen van tijdelijke aard zijn.

Jarenlang bouwde men zorgvuldig aan netwerkjes op één of meerdere social media platforms, in de overtuiging werkelijk níets meer te hoeven missen van vriend, vijand en passie hobby – ondertussen gniffelend over die arme mensen in Noord-Korea of China die dankzij overheidscensuur heel beperkt geïnformeerd zijn. Há, de sukkels! … Totdat bleek dat, bijvoorbeeld: Facebook, aan de hand van uw geanalyseerde onlinegedrag (!) voor u bepaalt wat u graag wilt zien en daarop uw timeline op aanpast. Tot groot ongenoegen van Twitteraars probeerde men daar een soortgelijk trucje en lang verhaal kort: uiteindelijk zul je nooit meer verlost raken van kattenfilmpjes als je er per ongeluk óóit eens ééntje afspeelde.

Zelfs Netflix – de verrader – blijkt dus veel meer te bieden dan wijvendramaseries en romcoms… op het account des wederhelfts bleek al het gewelddadig en thrillend assortiment zich op te houden.

Maar hóe vertelt u Mark⁵ dat u niet wílt dat iemand voor u denkt. Snapt Jack⁶ dat de reden voor vertrek van veel tweeps_⁷ van het eerste uur was, omdat Twitter – om meer leden te werven – Facebooktrekjes begon te vertonen? Ten slotte wilt u door Reed⁸ niet worden opgehangen aan dat éne zwakke moment dat u Gilmore Girls bingde, terwijl u natuurlijk liever van achter uw dekentje duistere politieseries volgt.

Men accepteert deze censuur dus gewoon, uit angst dat deze zorgvuldig opgebouwde netwerkjes in het niets oplossen. Want ál die ‘vrienden’ op Facebook, de potentiële clientèle op Linkedin, trouwe volgers op Insta… die heeft u lief! En zij hebben u ook lief, toch? Of zou dat eigenlijk best meevallen en winnen we zeeën van tijd als we ons – in plaats van doelloos scrollen door voornamelijk stomme foto’s, politiek getinte onvrede, geklaag, geruzie of anderszins nutteloze informatie van mensen die u zelden of nooit meer écht spreekt – weer eens zouden focussen op onze échte vrienden of een goed boek⁹.

En als er dan zo nodig censuur moet worden toegepast – of laten we het, iets minder controversieel, een algoritme¹⁰ noemen – dan lijken Zoom, MSTeams, Skype en Webex ideale platforms. Kunnen ze aan de hand van de geanalyseerde toon in uw e-mails bepalen welke collega’s u iets minder nauw aan t hart liggen en die gewoon standaard muten.

¹ weblog – later kortweg blog: een persoonlijk dagboek wat regelmatig kan worden bijgewerkt en in chronologische volgorde wordt gepubliceerd. WAAR U NU OOK BENT!

² Het doet vermoeden dat ik hier refereer aan het profiel van Freek Vonk. Maar écht. Ménsen…! U zoekt geen nieuwe uitdaging, u zoekt een baan, want u bent werkloos. En stel u eens niet zo aan met uw pássie.

³ Sinds 7 november 2017 mag men 280 tekens gebruiken. De sterfdag van het shortbloggen.

^a Echt niet. Echt. Niet.

⁵ Mark Zuckerberg: meneer Facebook

⁶ Jack Dorsey: meneer Twitter

⁷ Tweeps: twitteraars

⁸ Reed Hastings: meneer Netflix

⁹ In 1442 werd het allereerste met losse letters gedrukte boek uitgegeven: zo’n stapel papier, handig bijeengebonden in kaft met titel, auteur, leuk verhaaltje enzo…. probeer het weer eens!

¹⁰ algoritme

Die ^a waar een ⁴ moest staan… iets met de oude en nieuwe wordpress-editor… dus zeur niet, het is wat het is excuses voor het ongemak.