Sprechhund

Het woord ‘ophef’ krantenkopt regelmatig. Het is immers niet makkelijk om het de hele mensheid naar het zin te maken en dat laat de mensheid luid en duidelijk horen.

De meeste ophef ontstaat ‘omdat het kan’. Want een dag geen hoge bloeddruk is een dag niet geleefd, waarbij aangetekend dat frustratie in the comfort of your own home natuurlijk niet meetelt. U moet ermee naar buiten, bij voorkeur op social media en fora, zodat u samen met andere stokers de boel kunt opruien en tegelijkertijd ruzie kunt maken met andersdenkenden om uw ontgoocheling maximaal te benutten.

De filmindustrie is een dankbaar platform van tegenstrijdigheid, alwaar men al z’n energie – en tanden – in kan zetten. Al bij de vooraankondigingen zal men zijn mening willen ventileren over de keuze van de hoofdrolspelers ten opzichte van de te spelen karakters. Er wordt bijvoorbeeld al snel gesproken van typecasting¹ als we Bruce Willis wéér de wereld zien redden en we weten, nog voor de eerste trailer te zien is, il capo de la mafia wordt belichaamd door Al Pacino. Daar moet men iets van vinden, kennelijk.

Als het echter om huidskleur gaat, dan is typecasting juist wél de bedoeling en dan vooral op basis van land van herkomst en exacte huidskleur. Het is meer dan terecht dat whitewashing² aan banden is gelegd, maar met die wetenschap in het achterhoofd slaat men soms wel een beetje door.

De omgekeerde variant – blackwashing – komt vooralsnog minder voor, maar is wel in beweging. Zo wilde een groot aantal Disneyfans graag vasthouden aan hun jeugdversie van Ariël de zeemeermin, met roomblanke huid en helderrode lokken, terwijl voor de moraal van het Deense sprookje van Hans Christian Andersen uit 1837, de uiterlijke kenmerken van de actrice van generlei invloed zijn. Zullen we de fans nog maar niet vertellen wat het lot van hun geliefde personage was in de originele versie.

Het kan altijd een beetje gekker natuurlijk, want recent ging men de barricaden op omdat zangeres Sia Furler in haar regiedebuut over een autistisch meisje niet een daadwerkelijk autistische actrice had gecast. Niet gehinderd door enige inhoudelijke kennis, leek het deze oproerkraaiers een goed idee om een autist en een chaotisch filmschema met elkaar te laten kennismaken, waarna ze zich dan natuurlijk wel aan het script moet houden en niet moet reageren conform haar indicatie… Sia bleek dat wel degelijk te hebben geprobeerd, maar ondervond hetzelfde als wat ik hierboven met opgetrokken wenkbrauwen uiteen heb gezet.

Kennelijk wijkt mijn definitie van acteren – waarbij de kwaliteit van een acteur zich verhoudt tot de mate van flexibiliteit die zich manifesteert bij het neerzetten van uiteenlopende personages – af van de geldende norm. Als het aan de meute ligt gaan we typecasten op het hoogste niveau!

Directeurs van castingbureaus zullen drastisch door hun kaartenbakken moeten ploegen om next level ook nog een beetje te kunnen blijven meetellen. Vergeet Willem Dafoe, Gary Oldman en Joe Pesci. Bad guys casten doet men straks in een penitentiaire inrichting, waarbij gepleegde delicten wel zorgvuldig moeten worden gedocumenteerd, want het is natuurlijk not done om een verkrachter een bank te laten beroven. Ook zal Ferd Grapperhaus³ moeten worden betrokken in het proces om het blauw op straat parallel klaar te stomen voor het witte doek. Ten slotte zouden de mensen van DELA⁴ wellicht waardevol kunnen bijdragen bij het zoeken naar postuum talent. Al hoop je dan wel op een hoofdrolspeler met enige competenties, want die geur is niet te harden na ‘take 46′!

Men zou kunnen speculeren of het definiëren van RAL-codes voor huidskleuren bijdraagt tegen onbedoelde whitewashing, maar weegt het op tegen de onvermijdelijke discussie rondom gelijkheid en diversiteit? Ik zou me er niet aan wagen, maar castingbureaus kiezen wel vaker controversiële middelen, nietwaar?

Je gaat je achteraf wel afvragen of we zo hard hadden moeten oordelen over Job G. en Harvey W. Zij trokken zich typecasting misschien gewoon héél erg persoonlijk aan.⁵

5 Een groot aantal acteurs en ‘trices vond het achteraf bezien vrij onaangenaam dat een casting voor een romcom^a meer weg had van een R-rated movie^b. Na de eerste dappere stappen van slachtoffers in de openbaarheid volgde een wereldwijde beweging tegen seksueel overschrijdend gedrag.

Goede zaak dus soms – die ophef – en diep respect voor de vrouwen én mannen die hiervoor hun naam en eer op de waagschaal stelden. Ik stip nog maar even voorzichtig aan dat mijn intenties zuiver zijn, maar mijn punchline af en toe wat donkerder van humor. In het licht van bovenstaande tekst vind ik dat u hier geen ophef over mag maken, we moeten diversiteit immers toejuichen.

a R-rated: restricted – children under 17 require accompanying parent or adult guardian. This rating means the film contains adult material.

b romcom: romantische comedy

1 Typecasting: het verschijnsel dat een acteur zo geassocieerd raakt met een type rol of filmgenre, dat hij of zij herhaaldelijk in soortgelijke rollen wordt gecast.

2 Whitewashing: een blanke acteur casten voor de rol van een personage van niet-blanke origine.

3 Ferd: Grapperhaus – (demissionair) minister van justitie en veiligheid

4 DELA: specialist in uitvaartverzorging

Sprechhund: een personage waar een hoofdpersonage tegenaan kan praten zonder dat dit personage nog een substantiële rol in het verhaal krijgt. Soms moet je bepaalde informatie kwijt via dialoog en dan creëer je maar even snel een Sprechhund. Dit filmjargon staat verder niet in relatie tot de inhoud van deze post, maar u heeft toch maar mooi een woord geleerd.